AYIPLI HİZMET KAVRAMI
Ayıplı Hizmet: Sözleşmede belirlenen süre içerisinde başlamaması,taraflarca kararlaştırılmış olan veya normal şartlarda taşıması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle tüketici ile sağlayıcı(hizmet veren) arasındaki sözleşmeye aykırı olan hizmetlerdir. Buradaki sözleşmeden sadece yazılı sözleşmeleri anlamamak gerekir. Tüketici ile sağlayıcının sözlü olarak anlaşmasında da bir sözleşmeden bahsedilir. Örneğin;Bir hasta diş hekimine gidip, muayene için kayıt oluşturduğu anda sözleşme yapılmış sayılır. Sağlayıcı(hizmet veren)sözleşmeye uygun olarak hizmeti ifa etmelidir. Aksi halde ayıplı hizmetten söz edilir.
Müteaahidden satın alınan bir gayrimenkulün süresinde veya anlaşılan şartlarda teslim edilmemesi
Çocuğun eğitimi için satın alınan eğitim paketinin milli eğitim müfredatına uygun olmaması
Estetik ameliyat olan birinin beklediği görüntüyü yakalayamaması
Lazer epilasyon yaptıran tüketicinin cildinde yanıklar oluşması
Diş hekimince yapılan hatalı implantlar
Bir malın kargo aracılığıyla taşınması sırasında malın zarar görmesi
Satın alınan tatilin belirtilen niteliklerde olmaması
Aracın serviste tamir edildikten sonra tekrar aynı hatayı vermesi gibi durumlarda ayıplı hizmetten söz edilir.
Tüketici kendisine satılan malın veya hizmetin ayıplı olması durumunda dört farklı yola başvurabilir:
1.Hizmetin yeniden görülmesi
2.Hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı
3.Ayıp oranında bedelden indirim
4.Sözleşmeden dönme/bedel iadesi
Tüketici kendisine sağlanan hizmette herhangi bir ayıp çıkması durumunda bu dört yoldan istediğine başvurabilir. Bu yollar dışında tüketici hizmetin ayıplı olmasından dolayı bir zarara uğramışsa ayrıca uğradığı zararın da tazminini (TAZMİNAT HAKKI)isteyebilir.
AYIPLI HİZMETTE ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
Peki hizmetin ayıplı olması durumunda hizmet verene başvurma süresi ne kadardır? Bu konuda sağlayıcılar tüketiciyi yanlış bilgilendirip sürenin sözleşme tarihinden itibaren 30 gün olduğunu ileri sürebiliyorlar. Bu durum gerçeği yansıtmamaktadır. Talep süreniz; hizmetin alındığı tarihten itibaren iki yıldır. Yani tüketici hizmeti aldığı tarihten itibaren iki yıl içinde belirttiğimiz dört seçimlik haktan birini kullanabilecektir. Ancak tüketici bu iki yıllık sürenin ilk altı ayında başvurursa; kendisi malın ayıplı olduğunu ispat etmek zorunda değildir; malın ayıplı olmadığını satıcı firma ispat etmek zorundadır. Ancak tüketici bu altı aydan sonra başvurursa; ispat yükü tersine döner ve tüketici ayıbı ispat etmek zorunda kalır. Burada da tüketici aleyhine bir durum söz konusu değildir. Hizmet ayıplı ise; iki yıllık sürenin hangi aşamasında başvurulmuş olması sonucu değiştirmez, kazanan yine tüketici olacaktır.Önemli olan husus ayıbın tüketiciden kaynaklanmayan bir ayıp olmasıdır. Hizmette gizli ayıp varsa;bu iki yıllık başvuru süresi hizmetin alındığı tarihten itibaren değil, hizmetteki gizli ayıbın öğrenildiği tarihten itibaren başlayacaktır. Gizli ayıp; tüketici tarafından hemen farkedilmeyen, gözle görülemeyen zaman içerisinde kullanıma bağlı olarak kendini gösteren ayıplardır. Örneğin; burun estetiği yaptıran bir tüketicinin zamanla solunum sıkıntısı yaşaması. Tüketici bu ayıbı hemen öğrenemez, ayıp zaman içerinde otaya çıkar. Bu durumda gizli ayıp söz konusudur. Bu örnekte iki yıllık süre; estetiğin yapıldığı tarihte değil, yapılan estetik nedeniyle solunum problemlerinin ortaya çıktığı tarihten itibaren başlayacaktır.
BAŞVURULACAK YASAL YOLLAR NELERDİR?
Tüketici hizmetin ayıplı olması durumunda sağlayıcıya başvurup bu dört seçimlik haktan birini kullanacaktır. Peki sağlayıcı hizmetin ayıplı olmasına rağmen tüketicinin talebini yerine getirmez ise tüketicinin yapması gereken nedir? Tüketici şüphesiz ki artık yasal yollara başvuracaktır. Bu durumda malın değeri Tüketici Sorunları Hakem Heyetinin görevi sınırında ise; Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvuracak, eğer tüketici mahkemelerinin görev sınırında ise; Tüketici Mahkemelerinde dava açacaktır. Tüketiciler, yasal yollara başvururken mutlaka dört seçimlik haktan hangisini kullanacağını belirtmelidirler. Bu dört seçimlik haktan sadece birini kullanılabilir. Örneğin; sağlayıcıdan hem ayıp oranında bedelden indirim isteyip, hem de hizmetin yeniden görülmesini tüketici talep edemez.
