Tüketicinin misliyle değişim talep etmişken;talebi olmadığı halde bedel iadesine karar verilemez;

T.C.YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 1998/1921 K. 1998/2122 T. 9.3.1998

ÖZÜ : Davacı, kampanya gereğince verilmesi taahhüt edilen buzdolabının aynen teslimine karar verilmesini istemiştir. Davacının, buzdolabı bedelinin ödetilmesi isteği yoktur. İstek dışında karar verilemez. Kaldı ki buzdolabı misli eşyalardan olup, her zaman sağlanması mümkün bulunduğundan, mahkemece aynen teslimine karar verilmesinde, kanuna aykırılık yoktur. Ayrıca buzdolabının infaz sırasında bulunmaması halinde, takip tarihindeki değerinin ödetilmesi olanağı da vardır. Mahkemece, televizyonun aynen teslimi ile yetinilmesi gerekirken, istek olmadığı halde bedelinin ödetilmesine karar verilmesi yasaya aykırıdır.

DAVA ve KARAR : Davacı, davalı gazetenin kuponlarını biriktirdiği halde, vaadedilen buzdolabının verilmediğini öne sürerek buzdolabının aynen teslimine karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, buzdolabının aynen teslimine, mümkün olmadığı takdirde bedeli olan 15.190.000 liranın ödetilmesine karar verilmiştir. Hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

1-Davacı, kampanya gereğince verilmesi taahhüt edilen buzdolabının aynen teslimine karar verilmesini istemiştir. Davacının, buzdolabı bedelinin ödetilmesi isteği yoktur. HUMK.nun 74. maddesi uyarınca, istek dışında karar verilemez. Kaldı ki buzdolabı misli eşyalardan olup, her zaman sağlanması mümkün bulunduğundan, mahkemece aynen teslimine karar verilmesinde, kanuna aykırılık yoktur. Ayrıca buzdolabının infaz sırasında bulunmaması halinde, İİK.nun 24. maddesi hükmü uyarınca, takip tarihindeki değerinin ödetilmesi olanağı da vardır. Her ne kadar davacı tarafından vestpoint marka buzdolabının aynen teslimine karar verilmesi istenmiş, mahkemece King Frost marka buzdolabının aynen teslimine karar verilmiş ise de, bu husus temyiz konusu yapılmamıştır. Öyleyse mahkemece, televizyonun aynen teslimi ile yetinilmesi gerekirken, istek olmadığı halde bedelinin ödetilmesine karar verilmesi bozmayı gerektirir.

2-4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 23. maddesinin 3. fıkrasında tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler tüketici örgütleri ve bakanlıkça açılacak davaların her türlü resim ve harçtan muaf olduğu, belirtilmiştir. Bu hüküm tüketicilerin ve tüketici örgütlerinin kolaylıkla dava açmalarını sağlama amacına yönelik olup bu nedenle dava açarken bunlar, harçtan sorumlu tutulmamışlardır. Mal ve hizmet sunan satıcıların harçtan sorumlu tutulmamasına ilişkin yasada bir hüküm yoktur. Dava sonunda dava kabul edildiği takdirde davanın değerine göre davalının harçtan sorumlu tutulması davanın reddi halinde ise davacılar harçtan muaf oldukları için bunlardan harç alınmaması gerekir.

Mahkemece bu yön gözetilmeden harç alınmasına yer olmadığına karar verilmesi bozma nedenidir.

Ne varki bu yanlışlıkların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onanması HUMK.nun 438/son maddesi hükmü gereğidir.

SONUÇ : Birinci ve ikinci bentlerde açıklanan nedenlerle, hüküm fıkrasının ikinci bendindeki, ( Bu mümkün olmadığı takdirde, bedeli olan 15.190.000 liranın davalıdan alınıp davacıya verilmesine ) cümlesinin çıkarılmasına, hüküm fıkrasının üçüncü bendindeki, ( Harç alınmasına yer olmadığına ) cümlesinin çıkarılmasına, yerine aynen ( 773.799 lira harcın davalıdan alınarak, hazineye irat kaydına ) cümlesinin yazılmasına, kararın bu değiştirilmiş ve düzeltilmiş şekliyle ONANMASINA, peşin harcın iadesine, 9.3.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.