TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNE BAŞVURU ESASLARI
Tüketici mahkemesinde dava açarken dikkat edilmesi gereken en önemli husus uyuşmazlık konusunun maddi değeridir.Buna parasal sınırda denir.Bu parasaş sınır Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenir ve her yıl artış gösterir.Söz konusu parasal sınır,her yıl Resmi Gazete’de, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68 inci ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin 6 ncı Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” ‘ le yayınlanır. İşte tüketici yayınlanan bu tebliğe göre ; dava konusunun değerine bakarak uyuşmazlıkla ilgili olarak ya tüketici mahkemesinde dava açacak, yada tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuracaktır.
İl tüketici hakem heyetleri il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde yetkilidir. Tüketici hakem heyeti kurulmayan ilçelerde Bakanlıkça o ilçe için belirlenen tüketici hakem heyeti yetkilidir
Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilir.Ayrıca tüketici satıcının bulunduğu yerdeki tüketici hakem heyetine de başvuru yapabilecektir.Başvuru yazılı olarak bir dilekçe ile yapılacak ve ilgili deliller dilekçeye eklenecektir.
Tüketici aynı uyuşmazlık konusu ile ilgili olarak birden çok tüketici hakem heyetine başvuru yaptığında başvurusu derdestlik nedeniyle reddedilecektir.
Tüketici hakem heyeti, uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan, ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan isteyebilir.Tüketici hakem heyetleri kanunda ve yönetmelikte belirlenen usullere göre toplanacak uyuşmazlığı görüşecek ve buna göre karar verecektir.
Tüketici hakem heyeti ayda ikiden az olmamak üzere toplanmak zorundadır.
Tüketici hakem heyeti, başkan dahil en az üç üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların oy çokluğu ile karar verir.
Tüketici hakem heyeti incelemeyi, raportör tarafından hazırlanan rapor ve dosya üzerinden yapar. Gerekli görmesi halinde tüketici hakem heyeti ayrıca tarafları ve bilirkişiyi dinleyebilir.Bu durum uygulamada çok nadirdir.
Tüketici hakem heyeti çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, bilirkişi görevlendirebilir.Bilirkişi görevlendirilmesini tüketici de talep etmiş olabilir.
Tüketici hakem heyeti, uyuşmazlık ile ilgili karar verirken tarafların talebiyle bağlıdır. Ancak başvurunun yapıldığı tarihte uyuşmazlık miktarının tam ve kesin olarak belirlenebilmesinin mümkün olmadığı durumlarda, başvuru sahibinin hukuki ilişkiyi ve asgari bir miktarı belirtmesi ve inceleme sürecinde uyuşmazlık miktarının bilgi veya belgelerle tam olarak tespit edilmesi halinde talep edilen miktardan daha fazlasına veya daha azına tüketici hakem heyetince karar verilebilir.
Aynı tüketici işleminden kaynaklanan birden fazla uyuşmazlık için ayrı ayrı başvuru yapılması durumunda, uyuşmazlığın değerleri toplamı tüketici hakem heyetinin görev sınırı içinde kalmak şartıyla, tek bir başvuruda birleştirilerek karar verilebilir. Aynı tüketici işleminden kaynaklanan birden fazla uyuşmazlığın değerleri toplamının görev sınırını aşması durumunda uyuşmazlıklar hakkında ayrı ayrı karar verilir.
Tüketici hakem heyeti kararında uyuşmazlık bedelinin Türk Lirası cinsinden belirtilmesi zorunludur. Uyuşmazlık bedelinin döviz cinsinden olması durumunda bu bedel başvuru tarihindeki Türk Lirasına çevrilmelidir.
Uyuşmazlığın tüketici lehine sonuçlandığı durumlarda, karşı tarafça ödenmesi gereken bilirkişi ve tebligat ücretleri kararda ayrıca belirtilir.
Tüketici hakem heyeti kararı tarafları bağlayıcıdır ve ilam hükmündedir.
Tüketici hakem heyetlerinde taraflar, avukatla temsil edilebilir. Avukatla temsil halinde avukatlara vekalet ücreti ödenmesine karar verilemez.
Başvuruya konu uyuşmazlığın, tüketici hakem heyeti tarafından karar verilene kadar çözümlenmesi ve bu durumun ispatına yönelik bilgi veya belgelerin tüketici hakem heyetine iletilmesi durumunda, tüketici hakem heyeti uyuşmazlığın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verir.
Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular, başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde görüşülür ve karara bağlanır. Yapılan başvurunun niteliği, başvuru konusu, mal veya hizmetin özelliği gibi hususlar dikkate alınarak, karar süresi en fazla altı ay daha uzatılabilir.Bu durumda hakem heyeti önüne gelen uyuşmazlığı en geç bir yıl içinde sonuçlandırmalıdır.
Tüketici hakem heyeti kararı, alındığı tarihten itibaren on iş günü içinde taraflara yazılı olarak tebliğ edilir.Tarafların temsilinin avukatla yapılması halinde tebligat avukata yapılır.
Kararların taraflara taahhütlü mektupla gönderilmesi esastır. Gecikmesi halinde zarar doğabilecek işlerde, gerekçe belirtilmek suretiyle, memur vasıtasıyla da tebligat yaptırılabilir.
Tüketici hakem heyeti kararı, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir.Bunun anlamı;tüketici hakem heyeti kararları hakkında ilamlı icra yoluna başvurulmalıdır.
Tüketici hakem heyeti kararındaki açık maddi hatalar için dava açılması gerekmeyip;hakem heyetine yazılı olarak tahsis talebinde bulunulması sonucunda düzeltilecektir.
Düzeltme kararı verildiği takdirde, düzeltilen hususlara ilişkin ek karar, tüketici hakem heyetinde bulunan nüshaların altına veya bunlara eklenecek ayrı bir kâğıda yazılır ve imzalanır. Düzeltme kararları on iş günü içinde taraflara tebliğ edilir ve talep edilmesi halinde taraflara verilmiş olan suretlere de düzeltme kararı yazılır ve imzalanır.
Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi şartıyla hâkim, tüketici hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.
Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir,temyiz vb. kanun yollarına başvurulamaz.
Tüketici hakem heyetinin tüketici lehine verdiği karara karşı yapılan itirazın kabulü durumunda mahkemece tüketici aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre nispi tarife üzerinden vekâlet ücretine hükmedilir.
