Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
FİNANSAL
HİZMETLERE İLİŞKİN MESAFELİ
SÖZLEŞMELER
YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerin
uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeleri kapsar.
(2) Bir finansal hizmetin sunulmasına ilişkin
sözleşmenin, hizmet tedarikine ilişkin ilk anlaşma ile buna
bağlı ardışık işlemleri veya zaman içinde gerçekleşen
aynı nitelikteki farklı işlemleri kapsaması halinde, bu
Yönetmelik hükümleri sadece ilk anlaşmaya uygulanır.
(3) Taraflar arasında hizmet tedarikine ilişkin
ilk anlaşmanın olmadığı ancak ardışık işlemlerin veya zaman içinde
aynı nitelikteki farklı işlemlerin gerçekleştiği durumlarda 5
inci madde sadece ilk işleme uygulanır. Bir yıldan daha uzun süre
aynı türden işlemlerin gerçekleştirilmemesi halinde ise sonraki ilk işlem,
bunu takip edecek yeni işlemlerin ilki sayılır ve 5 inci madde ilk işleme
uygulanır.
(4) İlgili mevzuatında yer alan ön
bilgilendirmeye, sözleşmenin şekli ile zorunlu içeriğine ve
sözleşmenin sona erdirilmesine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla
mesafeli olarak kurulan tüketici kredisi sözleşmelerine; 5 inci madde, 6
ncı maddenin birinci fıkrası, 7 nci maddenin birinci fıkrası ve
14 üncü madde uygulanmaz.
(5) Bankacılık, kredi, sigorta, bireysel emeklilik
ve yatırım hizmetleri ile ilgili olanlar dışındaki ödemeler ile konut
finansmanı sözleşmelerine bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun 49 ve 84 üncü maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Finansal hizmet: Her türlü banka hizmeti,
kredi, sigorta, bireysel emeklilik, yatırım ve ödeme ile ilgili
hizmetleri,
b) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme:
Finansal hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak
kurulmuş bir sistem çerçevesinde sağlayıcı ile tüketici
arasında uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan
sözleşmeleri,
c) Kalıcı veri saklayıcısı: Tüketicinin
gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun
olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve
değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen
ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD,
DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
ç) Kanun: 6502 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunu,
d) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil
olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya
da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel
kişiyi,
e) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla
hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
f) Uzaktan iletişim aracı: Mektup, katalog,
telefon, faks, radyo, televizyon, elektronik posta mesajı, kısa mesaj,
internet, ATM gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin
sözleşme kurulmasına imkan veren her türlü araç veya ortamı,
g) Yan sözleşme: Finansal hizmetlere ilişkin
mesafeli sözleşme ile ilişkili olarak; satıcı, sağlayıcı ya
da üçüncü bir kişi tarafından sözleşme konusu mal ya da hizmete
ilave olarak tüketiciye sağlanan mal veya hizmete ilişkin sözleşmeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ön Bilgilendirme
Yükümlülüğü
Ön bilgilendirme
MADDE 5 – (1)
Sağlayıcının, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmenin kurulmasına
yönelik iradesini açıklamadan önce kullanılan uzaktan iletişim aracına
uygun olarak aşağıdaki hususlarda tüketiciyi bilgilendirmesi zorunludur:
a) Sağlayıcının ve varsa temsilcisinin esas
faaliyet konusu, MERSİS numarası, açık adresi, elektronik posta adresi,
telefon numarası ve varsa diğer iletişim bilgileri.
b) Finansal hizmetin tüketiciye sağlanmasında
sağlayıcı ile tüketici arasında bir aracı varsa bu aracının adı,
unvanı, açık adresi ve hangi nitelikle işlem yapabilme yetkisine sahip
olduğu.
c) Finansal hizmetin temel nitelikleri.
ç) Finansal hizmetin tüm vergiler dahil toplam
fiyatı, niteliği itibarıyla fiyatı önceden hesaplanamıyorsa fiyatın
hesaplanma usulü, varsa ifaya ilişkin masraflar ile bunların önceden
hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceğine ilişkin
bilgiler.
d) Doğası gereği ya da gerçekleştirilecek
işlemlere bağlı olarak özel bazı riskler taşıyan veya
fiyatları sağlayıcının kontrolü dışında finansal piyasadaki
dalgalanmalara göre değişen veya geçmiş verileri gelecekte oluşacak
değerler için bir gösterge oluşturmayan finansal araçların finansal
hizmetlerde kullanılması halinde, bu araçlara ilişkin bilgiler.
e) Varsa tüketici tarafından ödenmesi gereken
diğer vergi ve ücretlere ilişkin bilgiler.
f) Sunulan bilgilerin belirli bir süre geçerli olması halinde,
bu süreye ilişkin bilgiler.
g) Ödeme ve ifaya ilişkin bilgiler ile varsa
bunlara ilişkin taahhütler.
ğ) Uzaktan iletişim aracının kullanılmasına
ilişkin bazı ek masrafların tüketici tarafından karşılanacak
olması halinde, bu masraflara ilişkin bilgiler.
h) Cayma hakkının kullanılma şartları,
süresi, usulü, varsa tüketicinin 11 inci maddeye göre ödemekle
yükümlü olacağı meblağın hesaplanma yöntemi.
ı) Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres,
elektronik posta adresi, telefon numarası ve varsa diğer iletişim
bilgileri.
i) 13 üncü madde uyarınca cayma hakkının
kullanılamadığı durumlarda; tüketicinin cayma hakkından
faydalanamayacağına ya da hangi koşullarda cayma hakkını kaybedeceğine
ilişkin bilgiler.
j) Sürekli veya düzenli aralıklarla tekrarlanan
bir finansal hizmet ediminin söz konusu olması halinde, sözleşmenin
asgari süresi.
k) Tarafların, haklı sebeplerin
varlığı halinde, sözleşmeyi tek taraflı feshedebileceklerine
ilişkin sözleşme şartlarıve bu durumda varsa ödenmesi gereken
cezai şartlar hakkında bilgiler.
Ön bilgilendirme yöntemi
MADDE 6 – (1)
Tüketicinin; finansal hizmetlerin sunulmasına ilişkin bir mesafeli
sözleşmenin kurulmasına yönelik iradesini açıklamadan önce, 5 inci
maddenin birinci fıkrasında belirtilen tüm hususlarda, kullanılan uzaktan
iletişim aracına uygun olarak en az on iki punto büyüklüğünde, açık, sade,
anlaşılabilir ve okunabilir bir şekilde sağlayıcı tarafından
yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile
bilgilendirilmesi zorunludur.
(2) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli
sözleşmenin sesli iletişim araçları vasıtasıyla veya
sınırlı alanda ya da zamanda sunulduğu bir ortam yoluyla
kurulması halinde, 5 inci maddenin birinci fıkrasının sadece (c), (ç),
(h) ve (i) bentlerinde yer alan bilgilerin bu ortamda verilmesi yeterlidir.
Ancak tüketici kredisi sözleşmelerinin bu araç veya ortamlar yoluyla
mesafeli olarak kurulması halinde, ilgili mevzuatında yer alan ön
bilgilerin tamamının, sözleşme kurulmadan makul bir süre önce
yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile verilmesi
zorunludur.
(3) Ön bilgilendirmenin kullanılan uzaktan
iletişim aracına uygun olarak ticari amaçla yapıldığının anlaşılır
olması gerekir. Sesli iletişim araçlarının kullanıldığı hallerde,
sağlayıcı ya da temsilcisi, sağlayıcının ve sesli iletişimde bulunan
kişinin kimliğini, bu kişinin sağlayıcıyla olan bağlantısına ilişkin
bilgiyi ve görüşme talebinin sebebini her görüşme başında belirtmek
zorundadır.
Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme
MADDE 7 – (1)
Sağlayıcı, 5 inci maddede yer alan bilgilerin yanı sıra aşağıda
belirtilen hususları da içeren bir sözleşme düzenlemek ve bu
sözleşmenin bütün şartlarını kâğıt üzerinde veya
kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye iletmek zorundadır:
a) Tüketicinin adı, soyadı, açık adresi, varsa
elektronik posta adresi, telefon numarası ve diğer iletişim bilgileri.
b) Tüketicilerin şikâyet ve
itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya
tüketici hakem heyetine yapabileceklerine dair bilgi.
c) Varsa garanti fonu ya da diğer tazminat düzenlemelerine
ilişkin bilgi.
ç) Varsa tüketicilerin başvurabileceği
diğer çözüm yollarına ilişkin bilgi.
d) Varsa ödeme planına ilişkin bilgi.
(2) Birinci fıkrada yer alan yükümlülük,
tüketicinin sözleşmeyi kuran iradesini yöneltmesinden önce veya
tüketicinin talebi üzerine yazılı bilgilendirmeye elverişli
olmayan bir uzaktan iletişim aracı kullanılarak sözleşmenin
kurulması hâlinde ise sözleşmenin kurulmasından hemen sonra yerine
getirilir.
(3) Tüketici, sözleşme ilişkisinin devam ettiği
süre içinde herhangi bir ücret ödemeksizin sözleşmenin
kâğıt üzerinde yazılı bir örneğini talep edebilir. Ayrıca
tüketici, finansal hizmetin niteliğiyle bağdaşması hâlinde, kullanılan
uzaktan iletişim aracını değiştirme hakkına sahiptir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Cayma Hakkının
Kullanımı ve Tarafların Yükümlülükleri
Cayma hakkı
MADDE 8 – (1)
Tüketici, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerden on dört gün
içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve
cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir. Sigorta ve
bireysel emekliliğe ilişkin sözleşmelerde ise cayma süresi hakkında diğer
mevzuatta yer alan tüketici lehine olan hükümler uygulanır.
(2) Cayma hakkı süresi, sözleşmenin kurulduğu
tarihte başlar. Ancak sözleşmenin bütün şartlarının
kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye
verildiği tarihin sözleşmenin kurulduğu tarihten daha sonra
olması durumunda, cayma hakkı süresi, tüketicinin sözleşmenin
bütün şartlarını edindiği tarihten itibaren başlar.
(3) Sağlayıcı, cayma hakkı konusunda
tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.
Cayma hakkının kullanımı
MADDE 9 – (1) Cayma
hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde,
yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile sağlayıcıya
yöneltilmiş olması yeterlidir.
(2) Cayma hakkının kullanılmasında tüketici, Ek’te
yer alan formu kullanabileceği gibi cayma kararını bildiren açık bir
beyanda da bulunabilir. Sağlayıcı, tüketicinin bu formu doldurabilmesi veya
cayma beyanını gönderebilmesi için internet sitesi üzerinden
seçenek de sunabilir. İnternet sitesi üzerinden tüketiciye cayma
hakkı sunulması durumunda sağlayıcı, tüketicilerin cayma
taleplerinin kendisine ulaştığına ilişkin teyit bilgisini, tüketiciye
derhal iletmek zorundadır.
Sağlayıcının yükümlülükleri
MADDE 10 – (1)
Sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine
ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içinde, 11 inci maddenin birinci
fıkrasında belirtilen masraf ve bedeller hariç tüm ödemeleri
tüketiciye iade etmekle yükümlüdür. Sigorta ve bireysel emekliliğe ilişkin
sözleşmelerde ise iade süresi hakkında diğer mevzuatta yer alan tüketici
lehine olan hükümler uygulanır.
(2) Sağlayıcı, birinci fıkrada belirtilen tüm
geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme
aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya
yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır.
(3) Tüketicinin sözleşmenin kurulmasına dair kabul
beyanı kullanılan iletişim araçlarına uygun olarak fiziki veya
elektronik ortamda tespit veya kayıt edilir. Sağlayıcı, cayma hakkının iletilmesi
ile fiziki veya elektronik ortamda yapılacak tespit veya kayıtlar için
gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Tüketicinin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1)
Tüketici, cayma bildirimini yönelttiği tarihten itibaren en geç otuz
gün içinde sözleşme ve yan sözleşme uyarınca ifa edilen hizmet bedelleri
ile varsa bir kamu kurum veya kuruluşuna ya
da üçüncü kişilere ödenmiş olan masraflar ile mevzuat
gereği ödenmesi zorunlu olan bedelleri sağlayıcıya iade etmekle
yükümlüdür. Bu süre içinde tüketicinin gerekli iade ve ödemeleri
yapmaması halinde sözleşmeden caymadığı kabul
edilir. Ödenmesi gereken bedel sözleşmede öngörülen hizmetin
toplam bedeli ile karşılaştırıldığında, hizmetin ifa edilen payına düşen
miktarını aşamaz ve herhangi bir şekilde cezai şart olarak
yorumlanamaz. Bu fıkranın uygulanmasında diğer mevzuatta yer alan tüketici
lehine olan hükümler saklıdır.
(2) Tüketicinin cayma
hakkını kullanması durumunda sağlayıcı, 5 inci maddenin birinci
fıkrasının (h) bendinde yer alan meblağın hesaplanma yöntemi hakkında
tüketiciyi bilgilendirdiğini ispatlayamadığı takdirde, birinci fıkrada
belirtilen bedelleri talep edemez.
Cayma hakkının kullanımının yan sözleşmelere
etkisi
MADDE 12 – (1)
Tüketicinin cayma hakkını kullanması halinde, varsa yan sözleşme
de, herhangi bir tazminat veya cezai şart ödeme
yükümlülüğü söz konusu olmaksızın sona erer.
(2) Sağlayıcı, tüketicinin cayma
hakkını kullandığını yan sözleşmenin
tarafı olan üçüncü kişiye yazılı olarak veya
kalıcı veri saklayıcısı ile derhal bildirir.
Cayma hakkının istisnaları
MADDE 13 – (1)
Tüketici, aşağıdaki sözleşmelerde cayma hakkını kullanamaz:
a) Aşağıda sayılan hususlar başta
olmak üzere, bedeli finansal piyasadaki dalgalanmalara
bağlı olarak sağlayıcının kontrolü dışında değişen ve bu
değişimin cayma hakkı süresi içinde gerçekleşebildiği finansal
hizmetlere ilişkin sözleşmeler:
1) Döviz işlemleri.
2) Para piyasası araçları.
3) Devredilebilir menkul kıymetler.
4) Yatırım ortaklığı payları.
5) Finansal varlıklara dayalı vadeli işlem
sözleşmeleri ve eşdeğer nakdi uzlaşmaya dayalı finansal araçlar.
6) Vadeli faiz oranı anlaşmaları.
7) Faiz, döviz ve hisse senedi swapları.
8) Opsiyon işlemleri ve eşdeğer nakdi uzlaşmaya
dayalı finansal araçlar.
b) Diğer mevzuatta yer alan tüketici lehine olan
hükümler saklı kalmak kaydıyla, geçerlilik süresi bir aydan az olan
seyahat, bagaj sigortası poliçeleri veya benzeri kısa süreli sigorta
poliçelerine ilişkin sözleşmeler.
c) Tüketicinin cayma hakkını kullanmasından önce,
onun açık onayı üzerine taraflarca tamamen ifa edilmiş olan
sözleşmeler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Sözleşmenin sona erdirilme yöntemi
MADDE 14 – (1)
Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin sözleşmeyi
sona erdirmesine yönelik talebini herhangi bir uzaktan iletişim aracıyla
sağlayıcıya veya varsa aracıya iletmesi yeterlidir.
(2) Tüketici, sözleşmeyi sona erdirmek için
sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemden daha ağır koşullar içeren
bir yöntem kullanmak zorunda bırakılamaz.
İspat yükümlülüğü ve bilgilerin saklanması
MADDE 15 – (1)
Tüketicinin bu Yönetmelikte yer alan hükümler çerçevesinde
bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü sağlayıcıya aittir.
(2) Sağlayıcının; cayma hakkı, bilgilendirme ve
diğer hususlardaki yükümlülüklerine ilişkin bilgi ve
belgeleri üç yıl boyunca saklaması zorunludur.
(3) Oluşturdukları sistem çerçevesinde,
uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle
sağlayıcı adına finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme
kurulmasına aracılık edenler, bu Yönetmelikte yer alan hususlardan
dolayı yapılan işlemlere ilişkin kayıtları üç yıl boyunca
tutmak ve istenilmesi halinde bu bilgileri ilgili kurum, kuruluş ve
tüketicilere vermekle yükümlüdür.
Telefon kullanım ücreti
MADDE 16 – (1)
Kurulmuş olan sözleşmeye ilişkin olarak tüketicilerin
sağlayıcı ile iletişime geçebilmesi amacıyla,
sağlayıcı tarafından bir telefon hattı tahsis edilmesi durumunda,
bu hat ile ilgili olarak sağlayıcı, olağan ücret tarifesinden daha
yüksek bir tarife seçemez.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
|
