Gümrük ve
Ticaret Bakanlığından:
KONUT FİNANSMANI SÖZLEŞMELERİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1
– (1) Bu Yönetmeliğin amacı, konut finansmanı sözleşmelerine ilişkin
uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1)
Bu Yönetmelik, konut finansmanı sözleşmelerini kapsar.
(2) Bu
Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında, konut yapı kooperatiflerinin gerçek
kişi ortakları da tüketici olarak kabul edilir.
(3) Bu
Yönetmelik hükümleri katılım bankaları yönünden kar payı dikkate alınarak
uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 – (1)
Bu Yönetmelik, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun 39 ve 84 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4
– (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Akdi
faiz oranı: Sabit faizi içeren konut finansmanı sözleşmelerinde yer alan ve
ödeme planı oluşturulmasına esas teşkil eden ve varsa tüketici tarafından
ödenen peşin faiz tutarı da dikkate alınarak hesaplanan faiz oranını,
b) Cari
faiz oranı: Değişken faizi içeren konut finansmanı sözleşmelerinde ilgili
işlem tarihindeki faiz oranını,
c) Değişken
faiz: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen referans faiz
ve endekslere konut finansmanı kuruluşunca uygulanacak marj oranı eklenerek
bulunan faiz oranını,
ç) Erken
ödeme: Tüketicinin, konut finansmanı kuruluşuna borçlandığı tutarın
tamamını veya bir taksit tutarından az olmamak üzere herhangi bir tutarı
vadesinden önce ödemesini,
d) Finansal
kiralama sözleşmesi: 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama,
Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (ç) bendinde tanımlanan finansal kiralamalara ilişkin
sözleşmeyi,
e) Gecikme faiz
oranı: Sabit faizi içeren konut finansmanı sözleşmeleri için akdi faiz
oranının, değişken faizi içeren konut finansmanı sözleşmelerinde ise cari
faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmeyecek şekilde belirlenen oranı,
f) Kalıcı
veri saklayıcısı: Tüketicinin gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi,
bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek
şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu
bilgiye aynen ulaşılmasına imkan veren kısa mesaj, elektronik posta,
internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya
ortamı,
g) Kanun:
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,
ğ) Konut
finansmanı kuruluşu: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 57 nci maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kuruluşları,
h) Konut
finansmanı sözleşmesi: Konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi
kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere
kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi
kullandırılması ve bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kredi
kullandırılmasına yönelik sözleşmeyi,
ı) Kredinin
toplam maliyeti: Tapu devri sırasında alınan harç ve diğer yasal
yükümlülükler ile konut finansmanı sözleşmesinde belirlenen cezai şartlar
hariç olmak üzere, faiz, vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler ile
varsa değişik isimler altında alınan her türlü ücretin de dahil olduğu
toplam tutarı,
i) Ödeme
planı: Konut finansmanı sözleşmesinde tüketicinin yapacak olduğu ödemede
esas alınacak taksit, tutar ve vadeleriyle birlikte anapara, faiz, vergi,
harç ve benzeri yasal yükümlülükler ve varsa ücretlerin ayrı ayrı
belirtildiği tabloyu,
j) Taksit:
Ödeme planında her bir vade için hesaplanan anapara, faiz, vergi, harç ve
benzeri yasal yükümlülükler toplamından oluşan her bir ödeme tutarını,
k) Taksit
vadesi: Ödeme planında belirtilmiş olan taksitlerin ödeneceği tarihi,
l)
Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya
tüzel kişiyi,
m) Ücret:
Faiz, vergi, fon ve benzeri yasal giderler dışında kalan ücret, komisyon,
masraf ve benzeri adlar altında tüketiciden talep edilen her türlü parasal
tutarı,
n) Yıllık
maliyet oranı: Kredinin toplam maliyetinin, kredinin yıllık yüzde değeri
olarak hesaplanması sonucu ortaya çıkan oranı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğü
Sözleşme
öncesi bilgilendirmenin şekli
MADDE 5 – (1)
Bu Yönetmelikte yer alan sözleşme öncesi bilgi formunun; en az on iki punto
büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde
düzenlenmesi ve bir örneğinin kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı
ile tüketiciye verilmesi zorunludur.
Sözleşme
öncesi bilgi formu
MADDE 6 – (1)
Konut finansmanı kuruluşları, konut finansmanı sözleşmesinin koşullarını
içeren sözleşme öncesi bilgi formunu, aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde
ve sözleşmenin kurulmasından makul bir süre önce tüketiciye vermek
zorundadır:
a) Kredi
faizinin türü,
b) Konut
finansmanı kuruluşunun unvanı, MERSİS numarası, açık adresi, telefon
numarası, varsa diğer iletişim bilgileri,
c) Konut
finansmanı sözleşmesinin süresi,
ç) Kredinin
toplam tutarı ve varsa tüketiciden talep edilecek ücretler,
d) Toplam
borç tutarının anapara, faiz, vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler ve
ücretler itibarıyla dağılımı,
e) Konutun
değerinin belirlenmesine yönelik ekspertiz işleminin yapılmasının gerekip
gerekmediğine, bu işlemin yapılmasını sağlamaktan kimin sorumlu olduğuna ve
tüketiciler için maliyet oluşturup oluşturmayacağına ilişkin bilgi,
f) Konut
finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece
kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, bu hesaba ilişkin herhangi
bir isim altında ücret talep edilmeyeceğine ve bu hesabın, tüketicinin
aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanacağına
ilişkin bilgi,
g) Gecikme
faiz oranına ilişkin bilgi,
ğ)
İstenecek teminatlar ve bu teminatların tüketicinin edimlerine karşılık
olarak alınan şahsi teminatlardan olması halinde her ne isim altında olursa
olsun adi kefalet sayılacağına ve tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı
tarafça verilen şahsi teminatların diğer kanunlarda aksine hüküm
bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılacağına ilişkin bilgi,
h)
Tüketicinin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile açık talebi
olmaksızın krediyle ilgili sigorta yaptırılamayacağına ilişkin bilgi ve
sigortaya ilişkin hizmetlerin konut finansmanı kuruluşu dışında bir
sağlayıcıdan da alınabileceğine ilişkin açık bir ifade,
ı) Kredi
talebinin olumsuz sonuçlanması halinde tüketicinin derhal ve ücretsiz olarak
bilgilendirileceğine ilişkin bilgi,
i) Varsa
konut finansmanı kuruluşunun krediyi başka bir konut finansmanı kuruluşuna
veya konuta nakletme şartlarına ilişkin bilgi,
j) Sözleşme
öncesi verilen bilgilerin konut finansmanı kuruluşu için bağlayıcı olacağı
süreye ilişkin bilgi,
k) Sabit,
değişken veya sabit ve değişken faizin birlikte uygulandığı kredi
tiplerinin tanımları ile bu kredi tipleri arasındaki farklara ilişkin
açıklamalar,
l) Sabit
faizli kredilerde;
1) Akdi
faiz oranı ile yıllık maliyet oranı,
2)
Kullanılacak kredi tutarına göre geri ödenecek her bir taksit tutarı,
3)
Tüketicinin erken ödemede bulunma hakkına, ödenen tutara göre konut
finansmanı kuruluşunun indirim yapma yükümlülüğüne ve Kanunun 37 nci
maddesinin ikinci fıkrası uyarınca belirlenen erken ödeme tazminatına
ilişkin bilgi,
4)
Tüketicinin talep ettiği kredi tutarı ve iki farklı vade seçeneği esas
alınarak hazırlanacak ve formun eki olarak da verilebilecek örnek ödeme
planı,
m) Değişken
faizli krediler ile sabit ve değişken faizin birlikte uygulandığı
kredilerde;
1)
Finansmanın tüketiciye muhtemel etkilerine ilişkin bilgi,
2) Değişken
faize esas teşkil eden referans faiz ve endekslerin hangi dönemlerde, hangi
kıstaslar esas alınarak belirleneceğine ilişkin bilgi,
3) Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen referans faiz ve
endekslerin yıllık oranı,
4) Konut
finansmanı kuruluşunun bu faiz ve endekslere uygulayacağı marj,
5)
Kullanılacak kredi tutarına göre aylık ve yıllık geri ödeme tutarı,
6)
Başlangıç ve azami faiz oranları için ayrı ayrı gösterilen akdi veya cari
faiz oranı ile yıllık maliyet oranı,
7) Geri
ödemelerin vadesinden önce yapılması durumunda, erken ödeme tazminatının
alınamayacağına ilişkin bilgi,
8) Aylık
taksitlerin azami faiz oranını geçmemek üzere değişiklik gösterebileceği
konusunda bir ibarenin yer aldığı, tüketicinin talep ettiği kredi tutarı ve
iki farklı vade seçeneği esas alınarak konut finansmanı kuruluşunun
uygulamakta olduğu cari faiz oranı ve azami faiz oranı üzerinden
hazırlanacak ve formun eki olarak da verilebilecek örnek ödeme planı,
n)
Tüketicinin, ödemelerini ödeme tarihinde yapmamasının ve temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları,
o)
Tüketicinin talep etmesi halinde, varsa konuta ilişkin ekspertiz raporunun
bir örneğinin verileceğine ilişkin bilgi.
(2) Konut
finansmanına yönelik finansal kiralama işlemleri ile ilgili sözleşme öncesi
bilgi formunda, birinci fıkrada yer alan bilgilere, finansal kiralama
işlemlerine karşılık gelen uygun ifadelerle yer verilir.
Kredi
talebinin sonucu hakkında bilgilendirilme
MADDE 7 – (1)
Tüketicinin kredi talebinin reddedildiği durumlarda, konut finansmanı
kuruluşunun yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciyi
derhal ve ücretsiz olarak bilgilendirmesi zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sözleşmenin Şekli ve Zorunlu İçeriği
Sözleşmenin
şekli
MADDE 8 – (1)
Konut finansmanı sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz.
Geçerli bir sözleşme yapmamış olan konut finansmanı kuruluşu, sonradan
sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri
süremez.
(2) Konut
finansmanı sözleşmesinin; en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir
bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ve bir
örneğinin, kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye
verilmesi zorunludur.
Konut
finansmanı sözleşmelerinin zorunlu içeriği
MADDE 9
– (1) Konut finansmanı sözleşmesinin; sabit, değişken veya sabit ve
değişken faizin birlikte uygulandığı kredi tiplerine göre, 6 ncı maddenin
birinci fıkrasının (e), (ı), (j), (k) bentleri ve (l) bendinin (4) numaralı
alt bendi ile (m) bendinin (8) numaralı alt bendinde yer alan bilgiler
hariç olmak üzere, diğer bentlerinde yer alan bilgilerle birlikte aşağıda
belirtilen hususları içermesi zorunludur:
a)
Tüketicinin adı, soyadı, açık adresi, varsa telefon numarası ile diğer
iletişim bilgileri,
b)
Sözleşmenin eki olarak da verilebilecek ödeme planı,
c) Kredi
alınmasına ilişkin şartlar,
ç) Sözleşme
konusu konuta ilişkin genel bilgi,
d) Konut
finansmanı sözleşmesinin bağlı kredi şeklinde olması halinde 15 inci
maddede yer alan tüketicinin haklarına ve bu hakların kullanılmasına
ilişkin açıklayıcı bilgi,
e) Taksit
vadesinin, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlaması
durumunda kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçeceğine
ilişkin bilgi,
f) Temerrüt
hali de dahil olmak üzere konut finansmanı sözleşmelerine dayanılarak
yapılan her türlü işlemde bileşik faiz uygulanamayacağına ilişkin bilgi,
g) Kredinin
yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin
taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki
kurun dikkate alınacağına ilişkin bilgi,
ğ)
Tüketicinin uyuşmazlık konusundaki başvurusunu tüketici mahkemesine veya
tüketici hakem heyetine yapabileceğine dair bilgi,
h) Konut finansmanı
kuruluşu ile tüketici arasında kurulan sözleşmenin bir örneğinin düzenlenme
tarihinden sonraki ilk yıl için tüketicinin ücretsiz olarak alma hakkı
olduğuna ilişkin bilgi,
ı) Varsa
tüketicilerin başvurabileceği diğer çözüm yollarına ilişkin bilgi.
(2) Konut
finansmanına yönelik finansal kiralama işlemleri ile ilgili sözleşmelerde
de, birinci fıkrada yer alan bilgilere, finansal kiralama işlemlerine
karşılık gelen uygun ifadelerle yer verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Sigorta yaptırılması
MADDE 10 – (1)
Tüketicinin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile açık talebi
olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamaz. Tüketicinin sigorta
yaptırmak istemesi hâlinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat,
konut finansmanı kuruluşu tarafından kabul edilmek zorundadır. Bu
sigortanın; kredi konusuyla, meblağ sigortalarında kalan borç tutarıyla ve
vadesiyle uyumlu olması gerekir. Meblağ sigortalarında, poliçedeki teminat
tutarı kalan kredi tutarından yüksek olamaz. Sigorta vadesi kredi
vadesinden uzun olamaz. Zorunlu deprem sigortası ile ilgili hükümler
saklıdır.
(2) Kredi
bağlantılı yapılan meblağ sigortalarında kredi borcunun belirlenen vadeden
önce geri ödenmesi veya kredi borç yapısında değişiklik olması durumlarında
sigorta sözleşmesi sonlandırılır. Ancak bu işlemin gerçekleştiği anda
tüketicinin konut finansmanı kuruluşu tarafından ayrıca bilgilendirilmesi
ve açık onayının alınması koşuluyla; poliçe mevcut koşullarıyla devam
ettirilebilir veya kredi borç yapısında gerçekleştirilen değişikliğe göre
mevcut sigorta poliçesi teminat tutarları ve sigorta süresi yeniden
düzenlenebilir.
Erken ödeme
MADDE 11 – (1)
Tüketici, konut finansmanı kuruluşuna borçlandığı tutarın tamamını veya bir
taksit tutarından az olmamak üzere herhangi bir tutarı vadesinden önce
ödeyebilir. Bu hâllerde, konut finansmanı kuruluşu, erken ödenen miktara
göre bu maddede belirtilen hükümlere uygun olarak gerekli indirimi yapmakla
yükümlüdür.
(2)
Tüketicinin erken ödemede bulunması durumunda kalan anapara borcu
üzerinden, sabit faizli konut finansmanı sözleşmelerinde akdi faiz oranı
ile, değişken faizli konut finansmanı sözleşmelerinde cari faiz oranı ile,
sabit ve değişken faizin birlikte uygulandığı konut finansmanı
sözleşmelerinde ise erken ödemenin yapıldığı tarihte geçerli olan faiz
oranı ile bir önceki taksit tarihinden itibaren işleyen gün sayısı dikkate
alınarak bulunacak faiz ve faiz üzerinden hesaplanacak vergi, harç ve
benzeri yasal yükümlülükler toplamı tüketiciden tahsil edilir. Tahsil edilen
faiz ile vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler dışında kalan tutar,
anapara borcundan düşülür. Bu durumda, kredi tipine göre değişiklik
gösteren faiz oranı üzerinden, kalan taksit sayısı ve ödeme tarihleri
değişmeden yeni taksit tutarı ve yeni ödeme planı oluşturulur. Ancak
tüketicinin talep etmesi halinde taksit sayısı değişmeyecek şekilde erken
ödemesi yapılan taksit sayısına göre ödemesiz dönem belirlenebilir veya
tüketicinin yazılı talebi ve tarafların mutabakatı ile mevcut ödeme
planından farklı taksit sayısı ve ödeme tarihleri de belirlenebilir. Bu
fıkrada yer alan tüketicinin taleplerine ilişkin ispat yükü konut
finansmanı kuruluşuna aittir.
(3) Yeni
ödeme planı, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile herhangi bir
isim altında ücret talep edilmeksizin tüketiciye verilir.
(4) Faiz
oranının sabit olarak belirlenmesi hâlinde, sözleşmede yer verilmek
suretiyle, tüketicinin borçlandığı tutarın tamamını veya bir taksit
tutarından az olmamak üzere herhangi bir tutarı vadesinden önce ödemesi durumunda,
konut finansmanı kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme tazminatı
talep edilebilir. Erken ödeme tazminatı, tüketici tarafından konut
finansmanı kuruluşuna erken ödenen anapara tutarının kalan vadesi otuz altı
ayı aşmayan kredilerde yüzde birini, kalan vadesi otuz altı ayı aşan
kredilerde ise yüzde ikisini geçemez. Erken ödeme tazminat tutarı, hiçbir
şekilde tüketiciye yapılacak toplam indirim tutarını aşamaz. Oranların
değişken olarak belirlenmesi hâlinde, tüketiciden erken ödeme tazminatı talep
edilemez.
(5)
Tüketicinin borçlandığı tutarın tamamını veya bir taksit tutarından az
olmamak üzere herhangi bir tutarı vadesinden önce ödemesi durumunda, erken
ödeme indirimi veya faiz hesaplanırken tüketicinin ödemeyi yaptığı tarih
esas alınır. Bu tarih tüketici aleyhine olacak şekilde değiştirilemez.
(6)
Tüketicinin borçlandığı tutarın tamamını veya bir taksit tutarından az
olmamak üzere herhangi bir tutarı vadesinden önce ödemesi durumunda Ek-2’de
yer alan hususlar dikkate alınır.
(7) Konut
finansmanı kuruluşları, faizin tamamının veya bir kısmının tüketiciden
peşin olarak tahsil edildiği kredilerde, tüketicinin erken ödeme yapması
halinde gerekli indirimi yapmak üzere bir sistem kurmakla yükümlüdür. Bu
durumda, Ek-3’te yer alan hususlar esas alınır.
Yeniden
finansman
MADDE 12 – (1)
Konut finansmanı kuruluşu ve tüketicinin mutabakatı ile konut finansmanı
sözleşmesinde;
a) Kredi
faiz oranında değişiklik yapılması,
b) Kredinin
vadesinde değişiklik yapılması,
c) Konut
finansmanı sözleşmesinde belirtilen faiz türünde değişiklik yapılması,
ç) Aynı
konut teminat gösterilerek birden fazla konut finansmanı sözleşmesi
kurulmuşsa bunların tek bir konut finansmanı sözleşmesi ile
birleştirilmesi,
d) Kredinin
para biriminde değişiklik yapılması,
hususlarından
en az birinin gerçekleşmesi halinde yeniden finansman söz konusu olur.
(2) Konut
finansmanı sözleşmesinde yeniden finansman kapsamında yapılacak
değişikliklerde tüketiciden yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile
onay alınır. Onay alınmadan önce, konut finansmanı kuruluşu, yeniden
finansman amacıyla konut finansmanı sözleşmesinde yapılan değişiklikleri
içeren karşılaştırmalı bilgiyi, en az on iki punto büyüklüğünde,
anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde kâğıt
üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verir.
Temerrüt ve
geç ödeme
MADDE 13
– (1) Tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi durumunda konut
finansmanı kuruluşu, kalan borcun tamamının ifasını talep etme hakkını
saklı tutmuşsa, bu hak ancak konut finansmanı kuruluşunun bütün edimlerini
ifa etmiş olması ve tüketicinin de birbirini izleyen en az iki taksidi
ödemede temerrüde düşmesi hâlinde kullanılabilir. Konut finansmanı
kuruluşunun bu hakkını kullanabilmesi için tüketiciye en az otuz gün süre
vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
(2) Muaccel
kılınan taksitlerin hesaplanmasında faiz ve ücretler dikkate alınmaz.
(3)
Temerrüt veya geç ödeme durumunda tüketiciden sabit faizi içeren konut
finansmanı sözleşmeleri için akdi faiz oranının, değişken faizi içeren
sözleşmelerde ise cari faiz oranının yüzde otuz fazlasından daha yüksek bir
oranda gecikme faizi tahsil edilemez. Aksi halde, konut finansmanı
kuruluşu, fazla tahsil ettiği tutar ile fazla tahsil edilen tutarın tahsil
edildiği tarihle fiilen tüketiciye geri ödendiği tarih arasındaki süre için
sözleşmede yer alan akdi veya cari faiz oranının yüzde otuz fazlası
üzerinden hesaplanacak faizi tüketiciye ödemekle yükümlüdür.
(4) Konut
finansmanı kuruluşu, tüketicinin temerrüde düşmesi ya da geç ödemede bulunması
durumunda, geç ödenen tutar içinde yer alan anapara tutarı üzerinden
gecikme faiz oranı ile geç ödenen gün sayısı dikkate alınarak bulunacak
faiz ve bu faiz üzerinden hesaplanacak vergi, harç ve benzeri yasal
yükümlülükler toplamını tüketiciden talep edebilir. Tüketiciden talep
edilebilecek gecikme faizi hesaplanırken tüketicinin ödemeyi yaptığı tarih
esas alınır. Bu süre hiçbir şekilde tüketici aleyhine olacak şekilde
değiştirilemez.
(5)
Finansal kiralama işlemlerinde, muacceliyet uyarısında verilen süre içinde
tüketicinin edimini yerine getirmemesi hâlinde, bu sürenin sona ermesini
takiben konut finansmanı kuruluşu kalan borcun tamamını ifa etme hakkını
kullanmak üzere konut finansmanı sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu
derhâl satışa çıkarmakla yükümlüdür. Konut finansmanı kuruluşu satış
öncesinde konut için 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca yetki
verilmiş olan kişi veya kurumlara kıymet takdiri yaptırır. Takdir edilen
kıymet, satıştan en az on iş günü önce tüketiciye bildirilir. Konut
finansmanı kuruluşu takdir edilen kıymeti dikkate alarak basiretli bir
tacir gibi davranmak suretiyle konutun satışını gerçekleştirir. Konutun
satışından elde edilen bedelin, kalan borcu aşması hâlinde, aşan kısım
tüketiciye derhâl ödenir. Konut finansmanına yönelik finansal kiralama
işlemlerinde 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman
Şirketleri Kanununun 33 üncü maddesi uygulanmaz.
(6) Konutun
satışının bu maddenin beşinci fıkrası kapsamında gerçekleştirilmesi ve
varsa elde edilen bedelin kalan borcu aşan kısmının tüketiciye ödenmesini
takiben tüketici veya zilyetliğin devredilmiş olması hâlinde, zilyetliği
elinde bulunduran üçüncü şahıslar konutu tahliye etmekle yükümlüdür.
Konutun tahliye edilmemesi hâlinde konut sahibi, 9/6/1932 tarihli ve 2004
sayılı İcra ve İflâs Kanununun 26 ve 27 nci maddeleri uyarınca tüketici
veya zilyetliği elinde bulunduran üçüncü şahıslar aleyhine icra yoluna
başvurabilir.
(7) Gecikme
faizi hesaplanırken Ek-5’te yer alan hususlar esas alınır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Faiz oranı
MADDE 14
– (1) Kredilerde geri ödeme tutarlarının, finansal kiralama işlemlerinde
ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu madde kapsamında faiz olarak
kabul edilir.
(2)
Sözleşmede belirtilmek suretiyle konut finansmanına yönelik kredilerde ve
finansal kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit veya değişken olarak ya da
aynı kredi için her iki yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilir. Faiz
oranının sabit olarak belirlenmesi hâlinde, sözleşmenin kurulduğu tarihte
belirlenen oran tarafların rızası dışında değiştirilemez. Oranın değişken
olarak belirlenmesi hâlinde ise, başlangıçta sözleşmede belirlenen oran,
dönemsel geri ödeme tutarı başlangıçta sözleşmede belirlenen azami dönemsel
geri ödeme tutarını aşmamak koşuluyla ve sözleşmede belirlenecek yurt
içinde veya yurt dışında genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan
endekslerden en düşük olanı baz alınarak değiştirilebilir. Bu durumda
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen referans faizler ve
endeksler kullanılır. Oranların değişken olarak belirlenmesi hâlinde, bu
yöntemin muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi
şarttır.
(3) Sabit
faizi içeren konut finansmanı sözleşmelerinde tek bir akdi faiz oranına yer
verilir. Erken ödeme, temerrüt veya benzeri durumlarda bu akdi faiz oranı
dikkate alınır.
(4)
Temerrüt hâli de dâhil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz
uygulanmaz.
(5)
Değişken faizi içeren konut finansmanı sözleşmelerinde faiz oranında
değişiklik olması durumunda, bu değişikliğin, oluşacak yeni faiz oranları
doğrultusunda hazırlanacak yeni bir ödeme planı ile birlikte değişiklik
gerçekleşmeden önce tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı
ile bildirilmesi zorunludur.
Bağlı kredi
sözleşmesi
MADDE 15 – (1)
Bağlı kredi sözleşmesi, konut finansmanı kredisinin münhasıran belirli bir
konutun satın alınması durumunda bir sözleşmenin finansmanı için verildiği
ve bu iki sözleşmenin objektif açıdan ekonomik birlik oluşturduğu
sözleşmedir.
(2)
Ekonomik birliğin varlığı;
a)
Satıcının tüketici için krediyi finanse ettiği,
b) Üçüncü
bir tarafça finanse edilmesi durumunda, konut finansmanı kuruluşunun kredi
sözleşmesinin imzalanması veya hazırlanması ile ilgili olarak satıcının
hizmetlerinden yararlandığı,
c) Belirli
bir konutun verilmesinin kredi sözleşmesinde açıkça belirtildiği,
durumlarından
en az birinin varlığı hâlinde kabul edilir.
(3) Bağlı
kredilerde, konutun hiç ya da gereği gibi teslim edilmemesi nedeniyle
tüketicinin Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen seçimlik haklarından
birini kullanması hâlinde, satıcı ve konut finansmanı kuruluşu müteselsilen
sorumludur. Ancak, konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu; konutun teslim
edilmemesi durumunda konut satış sözleşmesinde veya bağlı kredi
sözleşmesinde belirtilen konut teslim tarihinden, konutun teslim edilmesi
durumunda konutun teslim edildiği tarihten itibaren, kullanılan kredi
miktarı ile sınırlı olmak üzere bir yıldır.
(4) Konut
finansmanı kuruluşları tarafından verilen kredilerin; ipotek finansmanı
kuruluşlarına veya konut finansmanı fonlarına devredilmesi hâlinde dahi,
kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder. Krediyi
devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz.
(5) Konut
finansmanı kuruluşu ile satıcı arasında belirli bir konutun tedarikine
ilişkin bir sözleşme olmaksızın, tüketicinin kendisi tarafından belirlenen
konutun bedelinin kredi veren konut finansmanı kuruluşu tarafından ödenmesi
suretiyle kullandırılan krediler bağlı kredi sayılmaz.
Yıllık
maliyet oranı
MADDE 16 – (1) Konut
finansmanı sözleşmelerinde, yıllık maliyet oranının yer alması zorunludur.
Faiz oranının değişken olarak belirlendiği konut finansmanı
sözleşmelerinde; konut finansmanı kuruluşu, sözleşme öncesi bilgi formuna
ek olarak borçlanma faizinde önemli bir artış olmasının doğurabileceği
olası riskler göz önünde bulundurularak ortaya çıkabilecek yeni bir yıllık
maliyet oranına ilişkin bilgiyi vermek zorundadır.
(2) Yıllık
maliyet oranı Ek-1’de yer alan formüle göre hesaplanır. Bu oran
hesaplanırken kredinin tüketiciye olan toplam maliyetine, tüketici
tarafından kredi sözleşmesinde belirtilen taahhütlerden herhangi birine
uyulmaması nedeniyle ödenecek ücretler dahil edilmez.
(3) Yıllık
maliyet oranı hesaplanırken, kredi sözleşmesinin kararlaştırılmış olan süre
boyunca geçerli olacağı ve konut finansmanı kuruluşu ile tüketicinin kredi
sözleşmesinde belirtilen şartlara göre ve belirtilen tarihlerde kendi
yükümlülüklerini yerine getirecekleri varsayılır.
(4)
Sözleşmede değişken faiz oranında değişikliğe izin veren hükümlerin ve
varsa yıllık maliyet oranına dahil olan ancak hesaplama esnasında belli
olmayan ücretlerin olması durumunda, yıllık maliyet oranı hesaplanırken,
faiz oranının ve diğer ücretlerin sabit olduğu ve kredi sözleşmesinin
sonuna kadar geçerli olduğu varsayılır.
(5)
Gerektiğinde Ek-1’de belirlenen ilave varsayımlar yıllık maliyet oranının
hesaplanmasında kullanılabilir.
Kefalet
MADDE 17
– (1) Konut finansmanı sözleşmesinde tüketicinin edimlerine karşılık
olarak alınan şahsi teminatlar, her ne isim altında olursa olsun adi
kefalet sayılır. Tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen
şahsi teminatlar diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil
kefalet sayılır.
Diğer
hükümler
MADDE 18 – (1)
Konut finansmanı sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan
sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba
ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilemez. Bu
hesap, tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi
ile kapanır.
(2)
Tüketicinin açık talimatı olmaksızın konut finansmanı sözleşmesi ile
ilişkili bir kredili mevduat hesabı sözleşmesi yapılamaz.
(3) Konut
finansmanı sözleşmesine istinaden tüketiciden talep edilecek her türlü
ücrete ilişkin bilgilerin, sözleşmenin eki olarak kâğıt üzerinde yazılı
şekilde tüketiciye verilmesi zorunludur. Bu bilgilerin tüketiciye
verildiğinin ispatı konut finansmanı kuruluşuna aittir.
(4) Taksit
vadesi, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlarsa
kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçer.
(5)
Kurulmuş olan sözleşmeye ilişkin olarak tüketicilerin iletişime geçebilmesi
için konut finansmanı kuruluşu tarafından bir telefon hattı tahsis edilmesi
durumunda, bu hat ile ilgili olarak konut finansmanı kuruluşu olağan ücret
tarifesinden daha yüksek bir tarife seçemez.
(6)
Tüketicinin talep etmesi halinde varsa konuta ilişkin ekspertiz raporunun
bir örneği tüketiciye verilir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelikler
MADDE 19 – (1)
31/5/2007 tarihli ve 26538 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan; Konut
Finansmanı Kuruluşlarınca Verilecek Sözleşme Öncesi Bilgi Formu Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmelik, Değişken Faizi İçeren Konut Finansmanı
Sözleşmelerine Dair Tüketicilerin Bilgilendirilmesi Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik, Konut Finansmanı Sisteminde Erken Ödeme İndirimi ve
Yıllık Maliyet Oranı Hesaplama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile
29/9/2007 tarihli ve 26658 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Konut
Finansmanı Kapsamındaki Kredilerin Yeniden Finansmanına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 20 – (1)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
|
