Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
TÜKETİCİ HAKEM
HEYETLERİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, tüketici hakem heyetlerinin kurulması ve çalışmasına
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan
doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü amacıyla kurulan tüketici hakem
heyetlerinin iş ve işlemlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun 72 nci ve 84 üncü maddelerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Başkan: Tüketici hakem heyeti başkanını,
c) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa
Gözetimi Genel Müdürlüğünü,
ç) Tüketici hakem heyeti: Tüketici işlemleri ile
tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak
amacıyla oluşturulan hakem heyetini,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında
yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü
tüketici işleminin konusunu,
e) İl müdürlüğü: Ticaret il müdürlüğünü,
f) Kanun: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunu,
g) Mal: Alışverişe konu olan; taşınır eşya, konut
veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere
hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi malları,
ğ) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri
de dahil olmak üzere, ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye
hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek
veya tüzel kişiyi,
h) Satıcı: Kamu tüzel kişileri
de dahil olmak üzere, ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye
mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya
tüzel kişiyi,
ı) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla
hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
i) Tüketici Bilgi Sistemi: Elektronik ortamda
tüketicilerin şikâyetlerini iletebildikleri ve tüketici hakem heyetlerinin
iş ve işlemlerini gerçekleştirdikleri çevrimiçi sistemi,
j) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında
kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla
hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel
kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta,
vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü
sözleşme ve hukuki işlemi,
k) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması
amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Görev ve Yetki Alanı
Kuruluş
MADDE 5 – (1)
Bakanlık, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan
doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezleri ile
Bakanlıkça belirlenen ilçe merkezlerinde en az bir tüketici hakem heyeti
oluşturur. Bakanlık, hangi ilçelerde tüketici hakem heyeti kurulacağını
belirlerken, başvuru sayısını, nüfus yoğunluğunu, coğrafi şartları ve
benzeri hususları dikkate alır.
Görev alanı
MADDE 6 – (1)
Tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda değeri:
a) İki bin Türk Lirasının altında bulunan
uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyeti,
b) Büyükşehir statüsünde olan illerde iki bin Türk
Lirası ile üç bin Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem
heyeti,
c) Büyükşehir statüsünde olmayan illerin
merkezlerinde üç bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il
tüketici hakem heyeti,
ç) Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı
ilçelerde iki bin Türk Lirası ile üç bin Türk Lirası arasındaki
uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyeti,
görevlidir. Bu fıkrada belirtilen parasal
sınırların üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru
yapılamaz.
(2) Görevli tüketici hakem heyetinin tespitinde
başvuru tarihindeki parasal sınırlar dikkate alınır.
(3) Başvurunun, tek bir uyuşmazlıkla ilgili olması
ve uyuşmazlık konusunun bu maddede belirtilen parasal sınırları aşması
halinde, sınırları aşan kısımdan feragat edilerek tüketici hakem heyetine
başvuru yapılabilir. Parasal sınırları aşan kısım için tekrar tüketici
hakem heyetine başvuru yapılamaz.
(4) Bu maddede belirtilen parasal sınırlar her
takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere, o yıl
için 4/1/1961tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298
inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme
oranında arttırılarak uygulanır. Bu artışların hesabında on Türk Lirasının
küsuru dikkate alınmaz.
(5) Tüketici hakem heyetleri görev ve yetki alanına
giren başvuruları gereğini yapmak üzere kabul etmek zorundadır. Görev ve
yetki alanı dışında kalan başvuruları, tüketicinin başvuru yapabileceği
yerleri de belirterek başvuru sahibine iade eder.
(6) Bu madde tüketicilerin ilgili mevzuatına göre
alternatif uyuşmazlık çözüm mercilerine başvurmasına engel değildir.
Yetki alanı
MADDE 7 – (1) İl
tüketici hakem heyetleri il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyetleri
ise ilçe sınırları içinde yetkilidir. Tüketici hakem heyeti kurulmayan
ilçelerde Bakanlıkça o ilçe için belirlenen tüketici hakem heyeti
yetkilidir.
(2) Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin
bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine
yapılabilir.
(3) İkinci fıkra uyarınca başvuru yapılabilecek
ilçede tüketici hakem heyetinin kurulmamış olması halinde tüketiciler o
ilçe kaymakamlığına başvuru yapabilir. Yapılan bu başvurular,
kaymakamlıklarca gereği yapılmak üzere Bakanlıkça belirlenen yetkili
tüketici hakem heyetine intikal ettirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başkan, Üye ve
Raportör
Başkan ve üyeler
MADDE 8 – (1)
Başkanlığı illerde il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların
görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici hakem heyeti;
a) Belediye başkanının konunun uzmanı belediye
personeli arasından görevlendireceği bir üye,
b) Baronun, mensupları arasından görevlendireceği
bir üye,
c) Satıcı veya sağlayıcının tacir olduğu
uyuşmazlıklarda ticaret ve sanayi odasının ya da bunların ayrı ayrı
örgütlendiği yerlerde ticaret odasının; satıcı veya sağlayıcının esnaf ve
sanatkâr olduğu uyuşmazlıklarda, illerde esnaf ve sanatkârlar odaları
birliğinin, ilçelerde ise en fazla üyeye sahip esnaf ve sanatkârlar
odasının görevlendireceği bir üye,
ç) Tüketici örgütlerinin kendi aralarından
seçeceği bir üye,
olmak üzere başkan dâhil beş üyeden oluşur.
Başkan ve üyelerin yedekleri de ilgili kurum ve kuruluşlarca ayrıca
belirlenir.
(2) Başkanın toplantıya katılamadığı durumlarda,
baro temsilcisi üye tüketici hakem heyetine başkanlık eder.
(3) Tüketici hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı
yerlerde noksan üyelikler, 9 uncu maddede belirtilen şartları taşıyan
devlet memurları arasından illerde il müdürü, ilçelerde ise kaymakam
tarafından görevlendirme yapılarak tamamlanır.
(4) Başkan dışındaki üyelerin görev süresi üç
yıldır. Görev süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir.
(5) İstifa, ölüm, altı aydan fazla sürekli
hastalık ve diğer nedenlerle görev süresi dolmadan önce boşalan üyelikler
için yedek üye göreve devam eder ve kalan süreyi tamamlar. Görev süresi sona
eren üyenin üyeliği, yerine görevlendirilen veya seçilen kişi göreve
başlayıncaya kadar devam eder.
(6) Tüketici hakem heyetinin başkan ve üyeleri
birden fazla tüketici hakem heyetinde görev alamaz.
Üyelerde aranacak şartlar
MADDE 9 – (1)
Tüketici hakem heyeti üyelerinin aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
b) 18 yaşından küçük olmamak,
c) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci
maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde
düzenlenen şartları taşımak,
ç) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
d) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek
akıl hastalığı bulunmamak,
e) En az dört yıllık fakülte mezunu olmak.
(2) Dört yıllık fakülte mezunu olma şartını
taşıyan üye bulunamayan yerlerde, üyeler illerde yüksekokul veya lise,
ilçelerde ise en az ilköğretim mezunları arasından görevlendirilir.
Denkliği Yüksek Öğretim Kurulu ya da Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen
eğitim kurumlarından birini bitirmiş olanlar da üye olarak görevlendirilebilir
veya seçilebilir.
(3) Üyelik şartlarının kaybedildiğinin veya
taşınmadığının sonradan anlaşılması halinde, bu durumun öğrenildiği
tarihten itibaren ilgili üyenin görevi son bulur. Bu husus, ilgili kurum
veya kuruluşa bildirilir. Bu durumda yedek üye göreve devam eder ve yerine
görevlendirildiği üyenin kalan süresini tamamlar.
Tüketici örgütleri temsilcisinin tespiti
MADDE 10 – (1)
Tüketici hakem heyetinde tüketici örgütlerini temsilen görev yapacak üye,
tüketici örgütleri tarafından seçilir.
(2) Tüketici örgütlerince yapılacak tüketici hakem
heyeti üyesi seçimine;
a) İl tüketici hakem heyeti için il sınırları
içinde,
b) İlçe tüketici hakem heyeti için ilçe sınırları
içinde,
c) Büyükşehir statüsündeki il tüketici hakem
heyeti için büyükşehir sınırları içinde, merkezi ya da şubesi bulunan
tüketici örgütleri katılabilir. Tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerde
tüketici örgütünün hem merkezinin hem de şubesinin olması halinde söz
konusu tüketici örgütü, üye seçiminde bir oy hakkına sahiptir.
(3) Bir il veya ilçede faaliyet gösteren tüketici
örgütlerinin sayısı dörtten az ise tamamının, dört ve dörtten fazla ise en
az salt çoğunluğunun kararı ile kendi aralarından seçecekleri temsilci, o
il ya da ilçenin tüketici hakem heyeti üyesi olarak, seçim sonuçlarını kanıtlayan
belgelerle birlikte illerde il müdürlüğüne, ilçelerde kaymakamlığa
bildirilir.
(4) Seçimin yapılması zorunluluğunun doğduğu
tarihten itibaren en geç bir ay içinde bu bildirimin yapılmaması halinde,
illerde il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlık tarafından beşinci fıkrada
belirlenen kriterler dâhilinde tüketici hakem heyetine temsilci
gönderecek tüketici örgütü belirlenir.
(5) Tüketici örgütü temsilcisinin tespitinde
sırasıyla;
a) Tüketici hakem heyetinin bulunduğu il veya ilçe
merkezinde çalışmalarını faal olarak yürüten,
b) İl veya ilçe merkezinde birden fazla tüketici
örgütünün bulunması halinde, kayıtlı üye sayısı en fazla olan,
c) Ülke düzeyinde kurulan ve faaliyette bulunan
şube sayısı en fazla olan,
tüketici örgütü dikkate alınır.
Bu kriterlere göre tespit edilen tüketici örgütü yönetim
kurulundan, temsilcisini belirleyerek illerde il müdürlüğüne, ilçelerde ise
kaymakamlığa bildirmesi istenir.
(6) Tüketici örgütlerini temsil edecek tüketici
hakem heyeti üyesinin görev süresinin dolması ya da herhangi bir nedenle
sona ermesi halinde, bu durum illerde il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlığın
internet sitesi veya ilan panosu aracılığıyla ilan edilir. Seçim, ayrıca
bir bildirime gerek kalmaksızın ilan tarihini izleyen günden itibaren bir
ay içinde yapılır.
(7) Tüketici örgütünün bulunmadığı ilçelerde
tüketici örgütü temsilcisi o ilçenin bağlı bulunduğu ilde kurulu bulunan
tüketici örgütleri arasından birinci fıkrada belirlenen esaslar
çerçevesinde tespit edilir. Tespit edilen üye, en geç bir ay içinde ilgili
kaymakamlığa bildirilir. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde
noksan üyelik 8 inci maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde tamamlanır.
(8) Tüketici hakem heyetinin oluşumu sırasında
tüketici örgütü bulunmayan il veya ilçelerde tüketici örgütünün sonradan
kurulması halinde, yedinci fıkra ve 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre
tespit edilen üyenin görevi sona erer ve yerine seçilen tüketici örgütü
temsilcisi görev alır. Buna ilişkin işlemler başkan tarafından yürütülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çalışma Usul ve
Esasları
Başvuru
MADDE 11 – (1)
Uyuşmazlıklarla ilgili başvuru, uyuşmazlık konusunu içeren dilekçenin,
varsa delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte tüketici hakem heyetine
verilmesiyle yapılır. Tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurular
Ek-1’de yer alan başvuru formu kullanılarak yapılabilir. Başvuru formu
kullanılmadan yapılan başvurularda; başvuru sahibinin adı, soyadı, TC
Kimlik Numarası, adresi ve varsa diğer iletişim bilgileri, uyuşmazlık
değeri ve talebi ile şikayetedilene ilişkin bilgilere yer verilmesi
zorunludur.
(2) Tüketici aynı uyuşmazlık konusu ile ilgili
olarak birden çok tüketici hakem heyetine başvuramaz. Aksi takdirde diğer
taraf lehine derdestlik itirazında bulunma hakkı doğar.
(3) Tüketicinin aynı uyuşmazlık konusu ile ilgili olarak
aynı tüketici hakem heyetine birden fazla başvuru yapması durumunda da
ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
(4) Elektronik ortamda yapılan başvuruların
e-devlet kapısı üzerinden veya Tüketici Bilgi Sistemi ile yapılması
zorunludur. Bu başvuruların geçerli olabilmesi için uyuşmazlıkla ilgili
başvuru formunun eksiksiz olarak doldurulması, varsa bilgi ve belgelerin
sisteme yüklenmiş olması ve yapılan başvurunun başvuru sahibi tarafından,
güvenli elektronik imza veya mobil imza ile imzalanmış olması gerekir.
(5) Güvenli elektronik veya mobil imza ile
imzalanmamış başvuruların geçerli olabilmesi için sistem tarafından
oluşturulan başvuru formunun çıktısının alınarak ıslak imza ile
imzalandıktan sonra on beş gün içinde varsa bilgi ve belgelerle birlikte
ilgili tüketici hakem heyetine posta yoluyla veya elden ulaştırılması
gerekir. Aksi halde başvuru işleme alınmaz.
Bilgi ve belge isteme yetkisi
MADDE 12 – (1)
Tüketici hakem heyeti, uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve
belgeyi taraflardan, ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan isteyebilir.
(2) Bilgi ve belge isteme yazılarının taahhütlü
mektupla gönderilmesi esastır. Gecikmesi halinde zarar doğabilecek işlerde,
gerekçe belirtilmek suretiyle, memur vasıtasıyla tebligat yaptırılabilir.
(3) İstenen bilgi ve belgelerin sunulması için
tebliğ tarihinden itibaren en fazla otuz gün süre verilir. Talep edilmesi
ve tüketici hakem heyeti başkanlığınca uygun görülmesi halinde bu süre
uzatılabilir.
(4) Tüketici hakem heyeti başkanlığınca istenilen
bilgi ve belgelerin verilen süre içinde sunulmaması halinde dosyadaki
mevcut bilgi ve belgeler üzerinden karar verilir.
Toplantı zamanı ve yeri
MADDE 13 – (1) Tüketici
hakem heyeti ayda ikiden az olmamak üzere ihtiyaç duyulduğunda başkanın
çağrısı üzerine her zaman toplanabilir.
(2) Gündemde görüşülecek uyuşmazlık konusu
bulunmadığı takdirde toplantı yapılmaz.
(3) Toplantılar, illerde il müdürlüğünce,
ilçelerde ise kaymakamlıkça belirlenen yerlerde yapılır.
Toplantı gündemi
MADDE 14 – (1)
Toplantı gündemi başkan tarafından 23 üncü madde hükmü dikkate alınarak
belirlenir ve toplantı başlamadan önce üyelere bildirilir.
Toplantı ve karar yeter sayısı
MADDE 15 – (1)
Tüketici hakem heyeti, başkan dahil en az üç üyenin hazır
bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların oy çokluğu ile karar
verir.
(2) Üyeler çekimser oy kullanamaz. Oyların eşit
olması halinde başkanın oy kullandığı tarafın çoğunluğu sağladığı kabul
edilir.
Toplantılara katılma mecburiyeti
MADDE 16 – (1)
Tüketici hakem heyeti üyelerinin toplantılara katılması zorunludur. Geçerli
mazeretleri sebebiyle toplantılara katılamayacak üyeler, durumlarını
toplantıdan önce başkana yazılı olarak veya elektronik posta ile bildirir.
(2) Mazeretsiz olarak birbirini takip eden toplam
dört toplantıya veya mazeretli de olsa üç aylık sürede yapılan
toplantıların hiçbirine katılmayanların üyeliği düşer.
(3) Toplantıya katılmamaları nedeniyle üyeliği
düşenler, üyeliğin düştüğü tarihten itibaren bir yıl süreyle tüketici hakem
heyeti üyesi olarak tekrar görev alamazlar.
Toplantıya katılmama halleri
MADDE 17 – (1)
Tüketici hakem heyeti başkan ve üyeleri;
a) Aralarında evlilik bağı kalksa bile eşin taraf
olduğu,
b) Kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyunun
taraf olduğu,
c) Nişanlısının taraf olduğu,
ç) Kendisi ile arasında evlatlık bağı bulunanın
taraf olduğu,
d) Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya
kendisini oluşturan evlilik bağı kalksa dahi kayın hısımlığı bulunanların
taraf olduğu,
e) İki taraftan birinin vekili, vasisi, kayyımı
veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket ettiği,
f) Aynı uyuşmazlıkla ilgili bilirkişi olarak
dinlendiği veya hakem sıfatıyla hareket etmiş olduğu,
g) Kendisinin taraf olduğu veya doğrudan ya da
dolaylı olarak ilgili olduğu,
uyuşmazlıklarla ilgili toplantılara
katılamazlar.
İnceleme şekli
MADDE 18 – (1) Tüketici
hakem heyeti incelemeyi, raportör tarafından hazırlanan rapor ve
ilgili belgelerin yer aldığı dosya üzerinden yapar. Gerekli görmesi halinde
tüketici hakem heyeti ayrıca tarafları ve bilirkişiyi dinler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bilirkişi
İncelemesi
Bilirkişi görevlendirilmesi
MADDE 19 – (1)
Tüketici hakem heyeti çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde,
taraflardan birinin talebi üzerine yahut re’sen, bilirkişinin görüşünün
alınmasına karar verebilir. Tüketici hakem heyeti üyelerinin mesleklerinin gerektirdiği
genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye
başvurulamaz.
(2) Tüketici hakem heyeti, bilirkişi olarak
yalnızca bir kişiyi görevlendirebilir. Ancak, gerekçesini açıkça göstermek
suretiyle, üç kişiden oluşan bir bilirkişi kurulu da görevlendirebilir.
(3) Gerekli görülmesi halinde aynı uyuşmazlık için
mevcut bilirkişiden ek rapor istenebilir veya yeniden bilirkişi
görevlendirilebilir.
(4) Bilirkişiler tüketicinin yerleşim yerinin
bulunduğu veya uyuşmazlığın karara bağlanacağı tüketici hakem heyetinin
yetki çevresinden veya tüketici hakem heyetinin bağlı olduğu ilden
görevlendirilir. Bu kişilere ancak, 17 nci maddede yer alan sebeplere veya
tüketici hakem heyetince kabul edilebilir diğer bir sebebe dayanarak görev
verilmeyebilir yahut bu kişiler görevi kabulden kaçınmasını haklı kılacak
mazerete dayanarak, bilirkişilik görevini kabul etmeyebilir.
(5) Kanunların görüş bildirmekle yükümlü kıldığı
kişi ve kuruluşlara, görevlendirildikleri konularda bilirkişi olarak
öncelikle başvurulur. Ancak, kamu görevlilerine, bağlı bulundukları
kurumlarla ilgili uyuşmazlıklarda ve işlerde, bilirkişi olarak görev
verilemez.
Bilirkişinin sorumluluğu
MADDE 20 – (1)
Bilirkişi, süresi içinde, görüşünü içeren raporunu sunmak ve varsa
kendisine incelenmek üzere teslim edilen belgeleri tüketici hakem heyetine
iade etmekle yükümlüdür.
(2) Bilirkişi gerekli görülmesi halinde görüşüne
başvurulmak üzere tüketici hakem heyetince yapılan davete uyup belirlenen
gün ve saatte tüketici hakem heyeti toplantısında hazır bulunmak
zorundadır.
(3) Geçerli bir mazereti olmaksızın belirlenen gün
ve saatte tüketici hakem heyeti toplantısında hazır bulunmayan veya
görüşüne ilişkin raporu süresi içinde sunmaktan kaçınan bilirkişiler,
gerekli disiplin işlemlerinin uygulanması amacıyla bağlı bulundukları kurum
veya kuruluşlara bildirilir.
(4) Bilirkişi, görevi sebebiyle yahut görevini
yerine getirirken öğrendiği bilgileri saklamak, kendisi ve başkaları
yararına kullanmaktan kaçınmakla yükümlüdür.
Bilirkişi raporu
MADDE 21 – (1)
Tüketici hakem heyeti bilirkişinin görevlendirilmesinde, incelenmesini
istediği hususları açıkça belirtir.
(2) Raporun hazırlanması için bilirkişiye
verilecek süre, tüketici hakem heyetinin bilirkişi görevlendirmesine
ilişkin kararının bilirkişiye tebliğinden itibaren on beş iş gününü
geçemez. Bilirkişinin talebi üzerine bu süre tüketici hakem heyeti
tarafından on beş iş gününü geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere
uzatılabilir.
(3) Belirlenen süre içinde raporunu vermeyen
bilirkişi görevden alınarak, yerine bir başka bilirkişi
görevlendirilebilir.
ALTINCI BÖLÜM
Tüketici Hakem
Heyeti Kararı
Kararın niteliği ve kapsamı
MADDE 22 – (1)
Tüketici hakem heyeti, uyuşmazlık ile ilgili karar verirken tarafların
talebiyle bağlıdır. Ancak başvurunun yapıldığı tarihte uyuşmazlık
miktarının tam ve kesin olarak belirlenebilmesinin mümkün olmadığı
durumlarda, başvuru sahibinin hukuki ilişkiyi ve asgari bir miktarı
belirtmesi ve inceleme sürecinde uyuşmazlık miktarının bilgi veya
belgelerle tam olarak tespit edilmesi halinde talep edilen miktardan daha
fazlasına veya daha azına tüketici hakem heyetince karar verilebilir.
Verilen kararın her hâlükârda 6 ncı maddede belirtilen parasal sınırlar
dâhilinde olması gerekir.
(2) Aynı tüketici işleminden kaynaklanan birden
fazla uyuşmazlık için ayrı ayrı başvuru yapılması durumunda, uyuşmazlığın
değerleri toplamı tüketici hakem heyetinin görev sınırı içinde kalmak
şartıyla, tek bir başvuruda birleştirilerek karar verilebilir. Aynı
tüketici işleminden kaynaklanan birden fazla uyuşmazlığın değerleri
toplamının görev sınırını aşması durumunda uyuşmazlıklar hakkında ayrı ayrı
karar verilir.
(3) Tüketici hakem heyeti kararında uyuşmazlık
bedelinin Türk Lirası cinsinden belirtilmesi zorunludur. Uyuşmazlık
bedelinin döviz cinsinden olması durumunda başvuru tarihindeki Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankasının belirlediği efektif döviz satış kuru esas
alınarak Türk Lirasına çevrilir.
(4) Uyuşmazlığın tüketici lehine sonuçlandığı
durumlarda, karşı tarafça ödenmesi gereken bilirkişi ve tebligat ücretleri
kararda belirtilir.
(5) Tüketici hakem heyeti kararı tarafları bağlar.
(6) Tüketici hakem heyeti kararı yalnızca
verildiği uyuşmazlık için hüküm ifade eder.
(7) Tüketici hakem heyetlerinde taraflar, avukatla
temsil edilebilir. Tarafların avukatla temsil edilmesi durumunda, tüketici
hakem heyetleri tarafından lehine karar verilen tarafın avukatına vekâlet
ücreti ödenmesine karar verilmez.
(8) Başvuruya konu uyuşmazlığın, tüketici hakem
heyeti tarafından karar verilene kadar çözümlenmesi ve bu durumun ispatına
yönelik bilgi veya belgelerin tüketici hakem heyetine iletilmesi durumunda,
tüketici hakem heyeti uyuşmazlığın konusuz kalması nedeniyle karar
verilmesine yer olmadığına karar verir.
Karar süresi
MADDE 23 – (1)
Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular, başvuru tarih ve sırasına göre
en geç altı ay içinde görüşülür ve karara bağlanır. Yapılan başvurunun
niteliği, başvuru konusu, mal veya hizmetin özelliği gibi hususlar dikkate
alınarak, karar süresi en fazla altı ay daha uzatılabilir.
(2) Tarafların ivedi inceleme talebinde bulunması
ve bu talebin başkan tarafından uygun görülmesi halinde başvuru, tüketici
hakem heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır.
(3) Türkiye’de ikametgahı bulunmayan
yabancı uyruklu tüketicilerin uyuşmazlıkları için ikinci fıkra hükümleri
uygulanır.
Karar tutanağı
MADDE 24 – (1)
Toplantıda alınan kararlar, Ek-2’de yer alan örneğe uygun olarak tutanağa
geçirilir ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karar tutanağı
toplantı tarihine ve gündem sırasına göre arşivlenir ve onaylı bir örneği
dosyasında muhafaza edilir.
Kararın tebliği
MADDE 25 – (1)
Tüketici hakem heyeti kararı, alındığı tarihten itibaren on iş günü içinde
taraflara yazılı olarak ve 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı
Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Tarafların temsilinin
avukatla yapılması halinde tebligat avukata yapılır.
(2) Kararların taraflara taahhütlü mektupla
gönderilmesi esastır. Gecikmesi halinde zarar doğabilecek işlerde, gerekçe
belirtilmek suretiyle, memur vasıtasıyla tebligat yaptırılabilir.
Kararın yerine getirilmesi
MADDE 26 – (1)
Tüketici hakem heyeti kararı, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı
İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine
göre yerine getirilir.
Kararın düzeltilmesi
MADDE 27 – (1)
Tarafların kimlik bilgilerine, ticaret unvanlarına ait yanlışlıklar, ifade
ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar, tüketici hakem heyetince
re’sen veya taraflardan birinin yazılı talebi üzerine düzeltilebilir.
(2) Düzeltme kararı verildiği takdirde, düzeltilen
hususlara ilişkin ek karar, tüketici hakem heyetinde bulunan nüshaların
altına veya bunlara eklenecek ayrı bir kâğıda yazılır ve imzalanır.
Düzeltme kararları on iş günü içinde taraflara tebliğ edilir ve talep
edilmesi halinde taraflara verilmiş olan suretlere de düzeltme kararı
yazılır ve imzalanır.
Karara itiraz
MADDE 28 – (1) Taraflar,
tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on
beş gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici
mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının
icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi şartıyla hâkim, tüketici hakem
heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.
(2) İtiraz olunan kararın, esas yönünden kanuna
uygun olup da, kanunun olaya uygulanmasında hata edilmiş olmasından dolayı
itirazın kabul edilmesi gerektiği veya kanuna uymayan husus hakkında
yeniden yargılamayı gerektirmediği takdirde tüketici mahkemesi evrak
üzerinde, kararı değiştirerek veya düzelterek onama kararı verebilir.
Tarafların kimliklerine, ticaret unvanlarına ait yanlışlıklarla, yazı,
hesap veya diğer açık ifade yanlışlıkları hakkında da bu hüküm uygulanır.
Karar, usule ve kanuna uygun olup da gösterilen gerekçe doğru bulunmazsa,
gerekçe değiştirilerek veya düzeltilerek onanır.
(3) Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı
yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
(4) Tüketici mahkemelerince verilen kesinleşmiş
kararlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden Bakanlığa iletilir.
Tüketici hakem heyeti kararına karşı yapılan itiraz sonucu verilen karar,
kararı veren mahkeme tarafından ilgili tüketici hakem heyetine gönderilir.
(5) Tüketici hakem heyetinin tüketici lehine
verdiği karara karşı yapılan itirazın kabulü durumunda mahkemece tüketici
aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre nispi tarife üzerinden
vekâlet ücretine hükmedilir. Tarifenin maktu vekâlete ilişkin hükümleri
uygulanmaz.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
İstatistiki bilgiler
MADDE 29 – (1) İlçe tüketici
hakem heyetleri, üçer aylık dönemler halinde başvuru ve kararlara
ilişkin istatistikibilgileri dönemin bitiminden itibaren on gün içinde
il müdürlüklerine gönderir.
(2) İl müdürlükleri, ilçelerden
gelen istatistiki bilgileri, il tüketici hakem heyetinin
istatistiki bilgileri ile birlikte, birinci fıkrada belirtilen sürenin
bitiminden itibaren on gün içinde Genel Müdürlüğe bildirir.
Mali hükümler
MADDE 30 – (1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasından kaynaklanan bütün giderler, Kanunun 82 nci
maddesi hükmüne göre karşılanır.
(2) Tüketici hakem heyeti başkan ve
üyelerine, raportör olarak görevlendirilen diğer kamu personeline
ödenecek huzur hakkı ve huzur ücreti ile bilirkişi ücreti ve bu ödemelere
ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Bakanlıkça belirlenir.
Tebligat ve bilirkişi ücretlerinin tahsili
MADDE 31 – (1)
Uyuşmazlıkla ilgili olarak tüketici hakem heyeti tarafından tüketici
aleyhine karar verilmesi veya uyuşmazlığın konusuz kalması nedeniyle karar
verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi hallerinde tebligat ve bilirkişi
ücretleri Bakanlıkça karşılanır.
(2) Uyuşmazlığın tüketici lehine sonuçlanması
durumunda, tebligat ve bilirkişi ücretleri kararın tebliğinden itibaren bir
ay içinde karşı tarafın bulunduğu yerdeki vergi dairesi müdürlüğüne ödenir.
Ödendiğine ilişkin makbuz, bu süre içinde ilgili tüketici hakem heyetine
ibraz edilir.
(3) Tüketici hakem heyeti; tebligat ve bilirkişi
ücretlerinin süresi içinde ödenmemesi halinde, bu
tutarların 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takip ve tahsil edilmesi amacıyla, söz
konusu kararın bir örneği ile bu kararın karşı tarafa tebliğ edildiği
tarihe dair bilgiyi içeren yazıyı ilgili vergi dairesi müdürlüğüne
gönderir.
(4) Tebligat ücreti hesaplanırken, uyuşmazlıkla
ilgili yapılan tüm yazışmalar dikkate alınır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 32 – (1) 1/8/2003 tarihli
ve 25186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tüketici Sorunları Hakem
Heyetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce tüketici hakem heyetlerine
yapılmış ve henüz karara bağlanmamış başvurular için de bu Yönetmelik
hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 33 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 34 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
| 